AND İÇMƏK OLAR? AND İÇMƏYİN HÖKMLƏRİ   Ümumiyyətlə iki şeyin müqabilində and içilir. Biri- bir şeyi edəcəyinə (məs: and içir ki oruc tutacaq), biri də bir şeyi tərk edəcəyinə (məs: and içir ki daha siqaret çəkməyəcək). Bilərərkdən bu andlara əməl etməsə, kəffarə verməlidir. Yəni bir qul azad etməli, ya on kasıbı doyurmalı, ya da onları geyimlə təmin etməlidir. Əgər bunları edə bilməsə, üç gün oruc tutmalıdır. Bir şərtlə ki, oruc günləri ardıcıl olmalıdır. Əgər yenidən andını pozarsa, ininci dəfə kəffarə verməsi vacib deyil. Yalan and içmək, böyük günahdır. And içən şəxsin şərtləri: 1) Həddi buluğ (yetkinlik yaşına çatmalıdır.Qızlarda 9,…[...]

  Novruz və İslam Novruzun çox qədim tarixi vardır. İslam peyğəmbəri (s) peyğəmbərliyə seçiləndə , öncə insanların adətinə çevirilmiş hadisələrə diqqət ayırdı. Ziyanlarını qadağan etdi, xeyirlilərinin qalmasını bildirdi. İmam Əli (ə) buyurub: Ərəblər onu unudub, əcəmilər (ərəb olmayanlar) isə onu qoruyub saxlayıblar. İmam Sadiq (ə) buyurub: "Novruz bizim və bizim dostlarımızın günüdür. Allah Adəm övladını yaratdığı günü, yer aləmidə, göy aləmidə bayram etdi". Bütün səmavi dinlərdə bayram olub, olacaqda . Allahın bütün günləri əzizdir. Hamısı qiymətlidir. Onların bəzisi insan üçün qəmli, bəziləri isə sevinclidir. Məlumdur ki, bizə sevinmək daha əlverişlidir. Heç kim kədərlənmək istəmir. Amma hər ikisi ilahi paydır. Bunların…[...]

Təravih namazı (zuha namazı) Həqiqətətdirmi? Bu barədə mövzu yazmaq fikrim yox idi. Amma son günlər tez-tez sual olunduğu üçün, yazmaq məcburiyyətində qaldım. Təravih namazı, sünnillərin çox önəm verdikləri məsələlərdən biridir. Onlar, ramazan ayında müstəhəbb namazlarını camaatla birgə qılırlar.  Təravih sözü, lügətdə (leksikalogiyada) “oturmaq” mənasındadır. Amma terminalogiyada isə, ramazan ayının gecələrində qılınan dörd rəkətli müstəhəbb namazlardan sonra istirahət məqsədi ilə oturmağa deyirlər. Lisanul ərəb. Cild 4, səhifə 462. Ənnihayə. Cild 1, səhifə 274. Qamusul muhit. Cild 1, səhifə 232.  Sünni mənbəələrində: 1) Buxari, Əbdurrəhman ibn Əbd Qaridən belə qeyd edir: Ömər bu mənzərədən narahat olur. Əmr verir ki, ramazan ayının müstəhəbb…[...]

  Əmmamənin tarixi (İslam və islam ölkələrində) Başa əmmamə qoymaq Hicaz (Məkkə, Mədinə) camaatının adəti idi. Ömər ibn Əbdul Əziz ibn Əbdur-rəhman ali səud 1929-cu ildə hakimiyyətə gəldi. Əmmamə qoymağı qadağan etdi. Bütün dövlət işçilərinin əba geyinmələri, əmmamə əvəzinə başlarına dəsmal atmalı və dəsmalın üzərindən halqa qoymaları haqqında əmr verdi. O vaxtdan başa əmmamə qoymaq adəti unuduldu. 1-Nisai, Temizi və Deyləmidən gəlmiş rəvayətlərə əsasən, peyğəmbər (s) həmişə başına qara əmmamə qoymuşdur və onun bir tərəfini sol çiyni üstə atarmış. 2-Peyğəmbər (s) İmam Əlini (ə) xeybər döyüşünə göndərdiyi zaman, onun başına qara əmmamə qoydu və əmmamənin bir tərəfini onun sol çiyni…[...]

  Qunut tutmaq düzgündür? Lüğətdə (leksikalogiya) mənası: İtaətin davamı, itaət, xuzu ilə itaət, davam, namaz, qiyamın (ayaq üstə durmaq) uzunluğu, dua, sukut. Bəzi məzhəblər bütün namazlarda, bəziləri müəyyən namazlarda, bəzisi isə yalnız müstəhəbb namazlarında müstəhəbb (bəyənilmiş, savablı əməl) bilmişlər. Bəzisi isə ümumiyyətlə qunutu müstəhəbb bilmirlər.İmamiyyə (şiə) alimləri: Həm vacib və həmdə müstəhəbb namazlarda ikinci rükətdə fatihə və ixlasdan sonra, rukudan öncə bu əməl müstəhəbbdir. Müstəhəbb olmasına ayələr: 1)                                                               الصَّلَاةِ الْوُسْطَى…[...]

  ƏQİQƏ QURBANI   Əqiqə qurbanı (ərəb: العقيقة) uşağın qəza və bəlalardan qorunması üçün dünyaya gəldikdən yeddi gün sonra kəsilən qurbana deyilir. Hər nə qədər vacib olduğunu irəli sürənlər olsa da Əqiqə qurbanı rəvayətlərdə tövsiyə edilən müstəhəb bir qurbandır. Nəql olunan hədislərə görə Əqiqə qurbanı sünnə və Əhli-beytin (ə) təşviqlərində vurğulanan bir qurbandır. Həqiqətən də Peyğəmbər (s) həzrəti Həsən (ə) və həzrəti Hüseyn (ə) üçün, həmçinin həzrəti Əbu Talib Peyğəmbər (s) üçün əqiqə qurbanı kəsdi. Əqiqə qurbanının İslamda özünə xas hökm və ədəbləri var.   ETİMOLOJİ   Əqiqə kəsmək və ya körpənin başındakı ilk tüklərin təraş edilməsi mənasında “əqqa yəuqqu…[...]

  Bəşəriyyətin mənəvi və cismani şəfası Qurandır   Qurani-Kərimdə tibb və təbabət barədə bir çox ayələr vardır. Görəsən, biz Qurandan istifadə etməklə xəstəlikləri müalicə edə bilərikmi? Qurani-Kərim insanı tərbiyələndirən bir kitabdır. Onun hədəfi insanın kamala çatmağa doğru hidayət etmək və bu yolda bəşərin tələbatlarını ödəməkdir. Bu hədəfə çatmaq əsasən bir neçə yolla olur. Bunun da təməlində etiqad (ibadət), əxlaq və əhkam durur. Quran kosmologiya, biologiya, təbabət və s. anlamda deyil, bəlkə də, onun şəni daha uca mənadadır. Buna baxmayaraq, zaman-zaman bəzi elmi məsələrə barədə də Quranda zikr olunur. Təbabət haqqında bilmək lazımdır ki, müalicə həkimin vasitəsilə yerinə yetirilir, amma şəfa…[...]

                       Cavab verilməsi zəruri olan şübhələr         Artıq peyğəmbərin duası ilə təvəssül etmənin dəlilləri ilə tanış oldunuz və gördünüz ki, Qurani Kərim, peyğəmbər sünnəti və bütün müsəlmanların adət-ənənəsi bu fenomenin qanuni olmasını təsdiqləyir. Lakin bu mətləb ətrafında bəzi şübhələri əldə əsas tutanlar belə güman edirlər ki, bu yolun üzərindəki tikanlar təvəssül yolunu gedənlərin addımlarını ağırlaşdırır. İndi isə burada bəzi şübhələri xatırlayıb onlara ağılasığan və düzgün cavab vərək:         Birinci Şübhə: Bərzəx aləmi ruhlarla əlaqə saxlamağa mane ola bilərmi ?              Şübhə:  Bərzəx həyatı elə bir həyatdır ki, onun həqiqətini Allahdan…[...]

  Əhli-Beyt(ə) hədislərində dinin irfani yönü   Əhli-beyt hədislərində dinin irfani yönünə xüsusi diqqət yetirilmişdir. Dinin ilahi eşq əsasları üzərində qurulması, qəlbin bütün rəzil xislətlərdən  təmizlənib yalnız Allah zikrinə məxsus olması. Yalnız məhəbbət əsasında bəndəlik, fani dünyada zöhd və təqvaya əsaslanan həyat tərzi, dünyanın aldadıcı zinətləri qarşısında müqavimət göstərmək, dünyəvi istəklərlə axirət üçün çalışmaq arasında müvazinəti qorumaq və s. Məsum İmamların(ə) feyz dolu hədislərində irfani mövzulardandır. Din-ilahi eşq üzərində qurulub. Həqiqi dindar fədakar aşiq olmalıdır. Əgər hələ Allah aşiqi deyilsənsə həqiqi dindar olduğunu iddia edə bilməssən. İmam Əli(ə) buyurur: “İslam dini elə bir dindir ki, Allah onu özü üçün seçmiş,…[...]

  Ayətullah Həsənzadə Amulinin Quran haqqında buyurduqları Quran özünü şəfa verən kimi tanıtmışdır. Lakin insan elə həddə olmalıdır ki,  dərman ona təsir edə bilsin. Əks təqdirdə bütün vicudunu küfr bürümüş şəxsə Quran oxunsa, onun yalnız küfrü artar. Quranın oxunmasında məqsəd onun ayələri barədə düşünməkdir. Düşünmək üçün isə ilk öncə onu oxumaq lazımdır. Odur ki,  Quranın tilavətinə çox üstünlük verilib. Quran sonsuz bir kitabdır. Quranın dərəcələri sonsuzdur. Çünkü hər bir kəsin təkamülü onun vücudunun əzəmətindən qaynaqlanır. Necə ki, Allahın vücudu sonsuzdur, onun kəlamlarını özündə əks etdirən Quran da sonsuzdur. Heç bir kəs Quranın son həddinə çata bilməz. Quranın ilk müfəssiri Allah-taalanın…[...]

  Qəlbi tapmaq və qəlbi əldən vermək   ... وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ... “Allah insan ilə onun qəlbi arasındadır”. (Ənfal surəsi, ayə- 24)    Haqq yolunun yolçuları iki dəstədirlər:   Alimlər və ariflər. Alimlər o kəslərdilər ki, qəlblərini tapıblar. Allahın öz kəlamında buyurduğu kimi: “Şübhəsiz, bunda qəlbi (diri) olanlar üçün öyüd-nəsihət var”. (Qaf surəsi, ayə - 37)  Ariflər isə qəlblərini sındıranlardır. Allahın buyurduğu kimi:  “Bilin ki, Allah insan ilə onun qəlbi arasındadır”. Qəlb sanki bir yoldur, dost isə vətən. Vətənə çatdıqdan sonra yol getmək nəyə gərəkdir? Yəni qəlbin vasitəsiylə biz həqiqi dostumuz və yarımız olan Allaha çatırıq. Allah…[...]

  Sağlam olmaq üçün oruc tutun!   Əziz oxucular! Bilin ki, oruc sadəcə bir ibadət deyil. O, həm də bir çox xəstəliklərin sağalmasında dərman və şəfa qaynağıdır. Oruc eyni zamanda bədən hüceyrələrinin yenilənməsi və bədənin yenidən aktivləşdiricisidir. Xülasə oruc bütün həyatımızın yenilənməsi deməkdir. Əgər orucun faydalarını dərk etsək, o zaman onun dadını da hiss etmiş olacağıq. Allah-taala buyurmuşdur: «Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki, (bunun vasitəsilə) siz pis əməllərdən çəkinəsiniz!» (Bəqərə, 183) Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: «Mədə bütün xəstəliklərin mərkəzi, oruc tutmaq isə onların ən yaxşı dərmanıdır» («Biharul-ənvar», c.62, səh.290). Alimlər bədənə daxil…[...]

  Bədəxlaqla necə rəftar etməli? «(Ya Rəsulum!) Allahın mərhəməti səbəbinə sən onlarla (döyüşdən qaçıb sonra yanına qayıdanlarla) yumşaq rəftar etdin. Əgər qaba, sərt ürəkli olsaydın, əlbəttə, onlar sənin ətrafından dağılıb gedərdilər» («Ali-İmran» surəsi, ayə 159). «(Bəzi adamların fəxr etdiyi) mal-dövlət, oğul-uşaq (oğullar) bu dünyanın bər-bəzəyidir. Əbədi qalan yaxşı əməllər isə Rəbbinin yanında həm savab, həm də (Allahın mərhəmətinə) ümid etibarilə daha xeyirlidir!» («Kəhf» surəsi, ayə 46) Bir nəfər İmam Rzaya (ə) məktub yazıb soruşur: «Qızıma bədəxlaq bir insan elçi gəlib. Ona müsbət cavab verim, ya yox?» İmam (ə) cavabında deyir: «Əgər bədəxlaqdırsa, qızını ona vermə» («Vərasət və tərbiyət», səh.24, «Vəsailuş-şiə»,…[...]

  Televiziya və insan ömrü   Televiziya müasir dövrümüzün ən güclü informasiya vasitələrindəndir. Demək olar ki, insanların əksəriyyəti onun vasitəsilə bir çox məlumatlar əldə edirlər. Lakin bunlarla yanaşı, heç bir məna daşımayan, elmi əsasları olmayan sırf əyləncə və baş qarışdırmaq məqsədilə yayımlanan televiziya proqramları var ki, onları seyr etmək yalnız insanın ömrünün hədər getməsinə səbəb olur. Bu kiçik pəncərənin önündə heç bir fəaliyyət göstərmədən yalnız seyr edən minlərcə insan qüvvəsi iflic hala düşür. Təkcə televiziyanı seyr etmək və bununla kifayətlənmək insanların istedadının üzə çıxmasının qarşısını alır. Odur ki, televiziyadan mümkün qədər yalnız maariflənmək məqsədilə istifadə  etməliyik. Yaşayışı asanlaşdırmaq və ömrü…[...]

  İsmi əzəm   İsmi əzəmın mənası «əzəmətli hərflər» deməkdir. İləyh (Allah) kəlməsi ilə başlayır, huvə (yəni o) kəlməsi ilə qurtarır. İsmi əzəm hərflərində nöqtə yoxdur. Hərəkələrini (işarə, saitlər) dəyişsən belə, məna dəyişmir. Hər kim gün ərzində 11 dəfə oxusa, bütün işləri asanlaşar.   İsmi əzəm hansı ayələrdir?   İsmi əzəm ayələri Qurani-Kərimin  beş ayəsində gəlib. 1) «Bəqərə» surəsinin 255-ci ayəsində; 2) «Ali-İmran» surəsinin 2-ci ayəsində; 3) «Nisa» surəsinin 87-ci ayəsində; 4) «Taha» surəsinin 8-ci ayəsində; 5) «Təğabun» surəsinin 15-ci ayəsində.   İsmi əzəm barədə İslam alimlərinin fərqli fikirləri   1) Ümumiyyətlə, sidqi qəlblə Allahı çağırmağa ismi əzəm deyirlər. 2)…[...]

  Əhli-Beyt hədislərində dinin təlim və tərbiyəvi yönü   Hər hansı bir cəmiyyətin inkişaf və tərəqqisini təlim, təhsil və tərbiyə ilə bağlı işlər olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. «Cümə» surəsinin 2-ci ayəsində oxuyuruq: «Ayələrini onlara oxumaq, onları (əqidədə, əxlaqda və əməldəki çirkinliklərdən) pak etmək, onlara (səmavi) kitab, dini və əqli mərifətlər öyrətmək üçün ümmilərin (çoxusu savadsız olan Məkkə camaatının) arasından özlərindən olan bir Peyğəmbər seçən Odur. Doğrudan da onlar bundan öncə açıq-aşkar azğınlıq içində idilər». İmam Əlidən (ə) nəql olunmuş bir rəvayətdə də bu məsələ açıq bəyan olunmuşdur: «Həqiqətən, uca Allah İslamı özü, mələkləri və peyğəmbərləri üçün seçdi və onu işinin…[...]

  Təvəssül   Hal-hazırda dünya müsəlmanları arasında çox aktual olan məsələlərdən biri də təvəssüldür. Təvəssül İslam dininin inanclarından biridir. Bunu çox asanlıqla Qurani-kərim, əhli beytdən (ə) gələn hədis, rəvayət və sağlam əqli dəlillərlə sübut etmək olar.   Quranda buyurulur: “And olsun sənin canına, həqiqətən, bunlar öz məstliklərində sərgərdandırlar” (“Hicr” surəsi, ayə 72) . Bu ayədə Allah-təala öz peyğəmbərinin canına and içməklə insan əqlini dəhşətə gətirir. Qurani-Kərim buyurur: “Və həqiqətən, əgər bilsəniz, bu nə qədər əzəmətli bir anddır” (“Vaqiə” surəsi, ayə 76). İbn Abbas belə buyurmuşdur: “Allah-təala Muhəmməd peyğəmbərdən əziz bir məxluq yaratmamışdır”. Məlumdur ki, Allah-təala İslam peyğəmbərindən (s) başqa heç…[...]

  Quran və elm haqqında...   İrəliləyən səhifələrdə Quran ayələrinin kainat haqqında verdiyi bəzi məlumatların elm ilə olan fövqəladə paraleliliyinə toxunacağıq. Amma əvvəlcə, Quran və elm mövzuları üzərində uzun müddətdir davam edən bir qarışıqlığa da toxunmaq lazımdır. Bu qarışıqlıq bəzi ateist “elm adamları”nın Qurana ön mühakiməli yaxınlaşmalarından qaynaqlanar. Allahın varlığına inanmayan, bu səbəbdən də Quranın Həzrət Muhəmməd (s) tərəfindən “yazıldığını” qarşıya qoyan bu kəslər, Quranın verdiyi xəbərlərin mütləq elmlə ziddiyyət təşkil edəcəyi nöqtəsindən hərəkət etmişlər. “VI əsrin məlumatı ilə yazılan bir kitab, əlbəttə davamlı inkişaf edən və yeni həqiqətlər üzə çıxaran elmlə ziddiyyət təşkil edəcək” kimi bir məntiq irəli sürmüşlər.…[...]

Təvəssül (lüğətdə və elmi dildə)   “Təvəssül” ərəb sözü olaraq “vəsilə” sözündən götürülmüşdür. Allahın razılığını qazanmaq istəyən hər bir insan onun razılığını cəlb edən saleh əməlləri onun dərgahında vasitə qərar verir. Duasının qəbul olmasını istəyən hər bir insan şəriətdə vasitə sayılan şeyləri onun hüzuruna təqdim edir. “Təvəssül” (bəndənin öz Rəbbinə duasının qəbul olması üçün) hər hansı bir şeyin vasitə olaraq təqdim edilməsidir. Misal üçün əgər bəndə Allahın gözəl adlarını, uca sifətlərini, əzəmətini və paklığını xatırlayıb dilinə gətirərsə və sonda isə öz diləyini diləyərsə artıq Allahın gözəl sifətlərini öz hədəfinə yetişməkdən ötrü vasitə qərar vermiş olur. İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “Allah-təala…[...]

  Hesabat Amerikada qan təzyiqi * 50 milyon amerikalı, yəni bu ölkənin 23%-i qan təzyiqindən əziyyət çəkir.   Amerikada abort * Hələ 1997-ci ilin hesabatına görə bir milyon 186 min abort faktı qeydiyyata alınmışdır.   Amerikada uşaq əxlaqsızlığı * Amerikada 2000-ci ildə hər 37 saniyə ərzində bir uşaq itkin düşmüşdür. Bu isə ümumilikdə 801 min 332 uşağın itkin düşməsi deməkdir. Bu uşaqların əksəriyyəti cinsi istismar, ticarət və əxlaqsız filmlərdə çəkiliş üçün oğurlanmışdır. Hal-hazırda Amerikada 100 min şagird məktəbə gedərkən özü ilə silah götürür. * Hər 18 saniyədə bir uşaq evini tərk edir ki, bunların yüzdə yetmiş faizi öz evlərinə artıq…[...]